«Загінулых тэрмінавікоў вельмі, вельмі шмат». Пагаварылі з ураджэнцам Беларусі, які ўдзельнічае ў аперацыі УСУ ў Курскай вобласці

13 жнiўня 2024 у 1723559520
«Зеркало»

Ужо тыдзень доўжыцца ўкраінская аперацыя ў Курскай вобласці РФ. Але толькі ў мінулы панядзелак, 12 жніўня, прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі прызнаў, што яе праводзяць УСУ. У Курскай вобласці разам з украінскімі вайскоўцамі цяпер знаходзіцца ўраджэнец Беларусі. Яго падраздзяленне - адно з тых, што брала ў палон вайскоўцаў расійскай арміі. Што ведалі расіяне пра рыхтаваны прарыў мяжы і як сябе паводзілі ў першыя дні? Якім чынам дзейнічаюць праз тыдзень і ці можа на дапамогу Маскве прыйсці Мінск? «Люстэрка» пагаварыла пра гэта з байцом на ўмовах ананімнасці.

«Пасля Аўдзееўкі і Часава Яра тут курорт»

- Вы сочыце за навінамі? У першыя дні аперацыі Пуціну дакладвалі, што сітуацыя ў Курскай вобласці «кантраляваная». І толькі ўчора расійскія ўлады публічна агучылі, што УСУ кантралююць шырокія тэрыторыі рэгіёна. Як у вашым падраздзяленні рэагуюць на гэтыя навіны?

- Шчыра кажучы, я рады, што яны так лічаць. Няхай далей так будзе! Я падтрымліваю Пуціна! Так, усіх ужо выгналі з Курска, ужо ўсіх спынілі, маленькія групы ДРГ раз'я**лі, так. Няхай так далей і думаюць. Я вельмі ім за гэта ўдзячны. У нас усе гэтаму радуюцца.

- Як адрэагавалі байцы ў вашай брыгадзе, калі даведаліся, куды вы ідзяце?

- З радасцю вялікай! У нас ёсць хлопцы, якія адмаўляюцца ад ратацыі. Яны хочуць ісці наперад.

- Можаце сказаць, наколькі далёка ад мяжы вы знаходзіцеся, не называючы канкрэтнай мясцовасці?

- Далёка. Але не настолькі, наколькі мы хочам.

- Наколькі інтэнсіўна ў вас цяпер ідзе праца?

- Быў момант, калі я больш за два дні не спаў. Але мне і нашым хлопцам ёсць з чым параўноўваць: пасля Аўдзееўкі і Часава Яра ў нас тут курорт. Разумееце, калі ідзе сутыкненне лінія абароны на лінію абароны - па сутнасці, як молат і кавадла сутыкаюцца, - там ужо пытанне, што зламаецца першым. А тут мы проста як нож скрозь масла прайшлі. І ідзём, ідзём, пакуль няма супраціву. Мы не можам спыніцца: пакуль наступаем, мы не даём ворагу шанцаў ачухацца і падрыхтавацца да абароны. Гэтым мы і займаемся - не даём расіянам магчымасці замацавацца.

«Нам ставілі задачу пазбегнуць ахвяраў сярод мірнага насельніцтва і злачынстваў«

- Вы праходзілі населеныя пункты. Ці застаюцца там цывільныя? Многія скардзяцца, што ў расіян бяда з эвакуацыяй.

- Шчыра - ва ўсіх населеных пунктах, якія мы праязджалі, мясцовых жыхароў я не бачыў. Можа, яны дзесьці і ёсць. Але мы ж пралятаем іх вельмі хутка, не ходзім па дамах.

- Вы сустракалі кагосьці з мясцовых? Як яны на ўсё рэагуюць?

- Мы вельмі перажывалі праз гэта, перад аперацыяй нам ставілі задачу пазбегнуць, скажам так, ахвяраў сярод мірнага насельніцтва, канфліктаў. А аказалася, што ўсё прайшло і праходзіць вельмі добра. Канфліктаў з мясцовымі наогул практычна няма, прынамсі ў нашага падраздзялення. Калі шчыра, мы і самі вельмі здзіўленыя, бо рыхтаваліся да розных момантаў.

- Якія ўстаноўкі вам давалі перад аперацыяй адносна ўзаемадзеяння з цывільнымі?

-У нас строга забароненае марадзёрства - за гэта вельмі жорсткае пакаранне, з наступствамі. Ніякіх іншых злачынстваў не мусіць быць - ні вайсковых, ні цывільных. Плюс размаўлялі, як сябе паводзіць з мясцовымі: у дамы не ламацца без дазволу, калі там хаваюцца вайскоўцы РФ, праводзіць ператрусы акуратна, не пашкоджваючы маёмасці, максімальна не парушаючы спакою мясцовага насельніцтва.

- Вашую ўвагу толькі што адцягнуў палёт ракеты. Армія Расіі спрабуе выбіць УСУ з Курскай вобласці?

- Гэта ляцела ракета ў бок Украіны, я акурат у хованцы знаходжуся. Выбіць нас спрабуюць, але ў іх кепска атрымліваецца. На нас ляцяць КАБы, мінамётка, артылерыя 152-ка, 122-ка, РСЗА вось учора прылятала (гаворка пра карэктавальныя авіяцыйныя бомбы (КАБ), мінамёты, артылерыйскія ўстаноўкі са снарадамі 152-га і 122-га калібраў, а таксама рэактыўныя сістэмы залпавага агню (РСЗА. - Заўв. рэд.).

- Гэта зброя, якая можа прыносіць моцную шкоду па вялікіх тэрыторыях.

- А яны [армія РФ] па сваіх гарадах, вёсках лупяць. Хоць мы не стаім у расійскіх вёсках - няма сэнсу: становішся адкрытай мішэнню, расіяне бачаць, што ў дом заходзяць-выходзяць вайскоўцы - і туды, натуральна, прылятае. Таму ў нас ўстаноўка не сяліцца ў дамах на варожай тэрыторыі.

- Некаторыя жыхары Курскай вобласці сцвярджаюць, што чуюць «выхады» з тэрыторыі Украіны, а прылёты бываюць на іх вёскі і дамы. Што ўкраінскія вайскоўцы абстрэльваюць трасу, якой у тым ліку цывільныя машыны спрабуюць эвакуявацца.

- Я не бачыў, каб мы білі па мірных жыхарах, па трасе. А мясцовыя жыхары як вызначаюць, што менавіта з боку Украіны быў выхад?

- Як і многія жыхары іншых прыфрантавых тэрыторый, яны кажуць, што навучыліся вызначаць па гуку, адкуль вядзецца агонь.

- Як? Пайшлі навучыліся артылерыйскаму ўменню ў школе? Ці, можа, стаялі там, дзе быў выхад або прыход? Калі ляціць самалёт, вы адразу чуеце, з якога боку ён ляціць? Такога, што ўкраінскае войска б'е па мірных жыхарах, быць не можа.

- А ненаўмысна?

- Ненаўмысна ўсякае можа быць. Груба кажучы, мы можам засячы канцэнтрацыю мабільных тэлефонаў і перахопы расійскіх салдат у лесе, ударыць па іх, а там будзе грыбнік. Гэта вайна, такое бывае. Разумееце, адна рэч - казаць, іншая - даказваць.

- Ці шмат разбурэнняў у Курскай вобласці цяпер?

- Гэта вайна, тут страляюць. Тут падаюць бомбы. Разлёт [аскепкаў] у КАБа ведаеце які? 400−450 метраў пры добрым надвор'і. Тыя ж РСЗА, «Град» і да таго падобнае, яны б'юць не ў адзін пункт, яны накрываюць нейкую плошчу.

- Украіна выкарыстоўвае РСЗА ў Курскай аперацыі?

- Так.

«Памежнікі, тэрмінавікі былі адзінай абаронай Расіі. Дзеці 18−22 гадоў, нават шкада іх»

- Якія страты ва Украіны?

- За ўсе страты Украіны не скажу - прафесіяналізм нашага камандавання і байцоў дазваляе нам гэтага ўнікаць, у нас практычна нулявыя.

- Вайскоўцы звычайна кажуць, што падчас штурмаў як мінімум параненыя ёсць заўсёды.

- Параненыя ёсць, і загінулыя ёсць, але калі браць у маштабе - практычна нулявыя. На полі бою мы не пакінулі ніводнага загінулага, ніводнага параненага. Я б сказаў, што ў нас нават не застаецца ў палях пакінутай баявой тэхнікі, не лічачы некалькіх адзінак, якія застаюцца ў месцах бітваў і мы не можам іх выцягнуць.

- Як вас сустрэлі расійскія вайскоўцы, з кім даводзілася ўступаць у бой?

- Памежнікі, тэрмінавікі 18−22 гадоў. У самым пачатку, скажам, гэта была адзіная абарона Расіі. Загінулых тэрмінавікоў вельмі, вельмі шмат. Нават шкада іх. Яны кепска падрыхтаваныя, не навучаныя - яны дзеці. Проста дзеці, якія, па сутнасці, і не мусілі ваяваць. Чаму іх камандаванне кінула, незразумела. Ахматаўцы беглі так, што толькі пяткі бліскалі. За некаторымі даводзілася проста на машыне па полі ганяцца.

- Расія не чакала, што будзе прарыў з Сумскай вобласці?

- Нашыя хлопцы бралі палонных. Ад іх мы атрымлівалі інфармацыю, што іх за два дні да пачатку штурму папярэджвалі, казалі, што Украіна будзе атакаваць. Іх накручвалі, што мы слабакі, што пабяжым ад першых жа стрэлаў. Але як толькі пачалося наступленне, камандаванне проста іх кінула і ўцякло. Яны пакінулі стратэгічныя дакументы, карты, на якіх адзначана, дзе стаіць іх артылерыя, дзе палявыя склады, БК, размяшчэнне. Дзякуючы гэтым дакументам, дарэчы, украінскім войскам удалося ў першы ж дзень знайсці ўсю артылерыю на кірунку прасоўвання і знішчыць яе.

- Каго вы маеце на ўвазе пад камандаваннем?

- Брыгаднае, палкавое камандаванне. З тэрмінавікоў нам трапляліся афіцэры, але ўзроўню лейтэнанта.

- Як да гэтых палонных тэрмінавікоў ставяцца ў падраздзяленні?

- Шкада іх. Мы стараемся захоўваць жыццё. Калі салдаты здаюцца, бяром у палон і папаўняем абменны фонд. Але, на жаль, прапаганда накручвае гэтых маладых, што мы звяры, усіх будзем забіваць, мучыць, чаго насамрэч няма. Мы ім аказваем медыцынскую дапамогу, кормім, перадаём у пункты дыслакацыі палонных, дзе іх потым могуць уключыць у спісы на абмен. Думаю, маім пабрацімам-украінцам, як і мне, таксама шкада гэтых дзяцей. Чаму так шмат палонных? Таму што многія нават не адстрэльваліся - выходзілі з паднятымі рукамі, без зброі, без бронекамізэлек і касак. І іх шмат, вельмі шмат. Але, вядома, ёсць і тыя, хто супраціўляецца. А калі гэтае дзіця трымае аўтамат, асаблівага выбару ўжо няма.

- Што з фартыфікацыйнымі збудаваннямі з боку Расіі?

- Яны ёсць, прычым сур'ёзныя, вельмі сур'ёзныя абарончыя збудаванні. Эшаланаваная абарона (гэта стратэгія абароны, пры якіх вайсковыя фарміраванні расканцэнтроўваюцца на пэўнай дыстанцыі ўглыб адно за адным і па баках. - Заўв. рэд.). Прычым, трэба аддаць належнае, падрыхтоўка інжынерная ў іх на высокім узроўні. Мініраванне, вядома, таксама было, але ў расіян ёсць адна памылка, пра якую я казаць не буду.

«Я б хацеў, каб Лукашэнка зрабіў такую памылку і Беларусь уступіла ў вайну»

- Ці адчуваецца ўжо, што расіяне пачалі перакідваць на Курск больш дасведчаных вайскоўцаў, каб вас затармазіць?

- Я не на пярэднім краі - займаюся іншымі пытаннямі, таму мне пра гэта меркаваць цяжка. Але хлопцы ў захапленні ад таго, што тут адбываецца. А так у рускіх выбудаваны іерархічны ланцужок. Дапусцім, мы ўзялі нейкі ўмацаваны пункт, пра гэта які-небудзь лейтэнант паведамляе капітану, капітан - маёру, маёр - падпалкоўніку, падпалкоўнік - палкоўніку, а той генералу, які ўжо далей - галоўнакамандуючаму. А з улікам таго, што мы на мяжы бачылі іх сувязь - гэта «тапікі» (палявыя тэлефоны ТА-57. - Заўв. рэд.), правадная сувязь. Яна надзейная, РЭБ ёй не перашкодзіць, але як толькі адбываецца абрыў, а гэта здараецца часта, яна перарываецца. Адпаведна, яны не атрымліваюць інфармацыі - дапускаюць памылкі. Напрыклад, думаюць, што нейкі пункт яшчэ пад іх кантролем, адпраўляюць туды падмацаванне - яно едзе з упэўненасцю, што ўсё ў парадку. А мы іх падпускаем бліжэй і раз'ё*ваем, бо яны нават не былі гатовыя да таго, што там ужо мы.

Яшчэ яны самі па сваіх жа вышках б'юць, каб тыпу ў нас не было сувязі, але ў той жа час яна знікае і ў іх. Толькі ў нас ёсць «старлінкі», рацыі, усё адладжанае, і праблемы мы калі і адчуваем, то не больш, чым на іншых задачах. А ў іх гэтыя праблемы ёсць.

- Ці можаце вы казаць, ці плануюць УСУ заставацца ў Курскай вобласці?

- Ну, у мяне ў планах - дайсці да Масквы. Генштаб УСУ наўрад ці гэта ўхваліць.

- Думаеце, расіяне не будуць умацоўвацца дзесьці недалёка ад вашых цяперашніх пазіцый, сцягваць больш дасведчаныя падраздзяленні, каб спыніць прасоўванне?

- Так, і выйдуць з акупаваных тэрыторый Украіны, аслабяць там свае войскі, а нашыя змогуць прайсці. Мы перанясём вайну на тэрыторыю Расіі, і гэта ўжо будзе перамога. Мы дасягнём мэты: украінскія тэрыторыі будуць ужо не пад акупацыяй.

- Ці можа Беларусь на фоне Курскай аперацыі УСУ ўступіць у вайну?

- Не, але я б вельмі гэтага хацеў. Каб Лукашэнка зрабіў такую памылку. Гэта б развязала рукі ўсім добраахвотнікам, развязала б рукі палякам, літоўцам, латышам. Але, думаю, гэтага не адбудзецца наогул: Лукашэнка цудоўна ведае, што як толькі ён тузанецца, яго з усіх бакоў зжаруць.

- Уступленне Беларусі ў канфлікт будзе азначаць, што па ёй гэтак жа могуць пачацца абстрэлы.

- Да гэтага не дойдзе. Большасць беларусаў не галасавала за Лукашэнку і не ўспрыме гэтай вайны. Яму ваяваць не будзе кім - максімум якіх-небудзь 15% усёй арміі. Гэтыя паедуць, а іх проста расфігачаць - і ўсё.

- Вы лічыце, што астатнія, хто служыць - тэрмінавікі, кантрактнікі, кадравыя афіцэры, - не пайшлі б?

- Вядома, не.

Чытайце таксама