Сілавікі ўсталёўваюць спецыяльны бот «Магніт» у Telegram былым палітвязням і тым, хто знаходзіцца на «хатняй хіміі». Пра гэта «Люстэрку» расказалі некалькі беларусаў, якія знаходзяцца пад наглядам міліцыі. Расказваем, што пра гэта вядома, а таксама што бачыць і не можа бачыць гэты самы бот, ці даступныя яму асабістыя перапіскі.
Як расказаў адзін з экс-палітвязняў з Брэсцкай вобласці, сілавікі ўсталявалі на яго Telegram спецыяльны бот «Магніт». Гэта адбылося, калі ён пайшоў у РАУС, каб стаць на прафілактычны ўлік пасля вызвалення з калоніі.
— Яны тады сабралі ва ўсіх нас, хто прыйшоў адзначацца, тэлефоны і паставілі гэтыя боты. Але я ў Telegram ні з кім не перапісваюся, акрамя родных, і нічога такога не чытаю, — расказаў мужчына ананімна. З таго моманту яго тэлеграм-акаўнтам у міліцыі не цікавіліся.
Пра тое, што супрацоўнікі міліцыі ўсталёўваюць «Магніт», расказалі «Люстэрку» яшчэ некалькі былых палітвязняў, а таксама тыя, хто цяпер знаходзіцца на «хатняй хіміі» ці ўжо адбыў гэтае пакаранне, але ходзіць адзначацца ў міліцыю.
Што гэта за бот?
Пра «Магніт» упершыню стала вядома ў красавіку 2022 года — тады жыхары Дзяржынска расказвалі, што да некаторых прыходзілі ўчастковыя, правяралі тэлефоны і ўсталёўвалі ў Telegram спецыяльны бот. Тэлеграм-канал «Суды, задержания Гродно и область» паведамляў пра выпадкі, калі такі бот запускалі на тэлефонах і тых, хто адбывае пакаранне на «хіміі» ў папраўчых установах адкрытага тыпу.
Як тлумачылі «Люстэрку» тады яшчэ ў BYPOL, бот запампоўвае на звязаны тэлефон увесь Telegram карыстальніка, якому яго ўсталявалі, а таксама тэлефонную кнігу і СМС, аўтаматычна збірае першасныя звесткі — імя, імя карыстальніка, ID і нумар тэлефона (калі ён не схаваны). З гэтых звестак сілавікі збіраюць базу ID, могуць глядзець, у якіх чатах і што пісаў чалавек.
Пра «Магніт» падрабязна пісалі і «Кіберпартызаны». Як расказалі «Люстэрку» ў аб’яднанні, звесткі, якія былі вядомыя пра гэты бот вясной, застаюцца актуальнымі і цяпер.
Прайшло шмат часу. Ці можа цяпер «Магніт» бачыць паведамленні ў асабістых чатах?
У BELPOL адзначаюць, што высвятляць ID і «праганяць» яго праз пратэсныя і іншыя чаты, якія цікавыя аператыўнікам, — па-ранейшаму асноўная задача гэтага бота. У аб’яднанні лічаць, што, калі чалавек быў актыўны, яму рана ці позна створаць праблемы. А ці дазваляе бот чытаць перапіскі?
— Як я разумею, «Магніт» не бачыць паведамленняў у асабістай перапісцы. Для кантролю акаўнта ў Telegram трэба, каб былі вядомыя паролі, у тым ліку воблачны (калі ён ёсць), — кажа прадстаўнік аб’яднання, які папрасіў не называць яго імені.
У «Кіберпартызанаў» такое ж меркаванне — там расказалі, што праграма «з імавернасцю 99,9%» не можа аўтаматычна перасылаць на звязаныя з сілавікамі прылады кантакты карыстальніка, публікацыі, на якія ён ставіў рэакцыі або якія перасылаў кудысьці сам, падпіскі і захаваныя паведамленні.
Пры гэтым прадстаўнік BELPOL мяркуе, што небяспека для тэлефонаў, якія траплялі ў рукі сілавікоў, усё ж ёсць, і яна не толькі ў «Магніце». Паводле суразмоўцы, існуе імавернасць устаноўкі іншага спецыяльнага ПЗ, з дапамогай якога на прыладзе можна «кантраляваць і званкі ў інтэрнэце праз розныя праграмы».
У аб’яднанні расказалі пра падазроныя сітуацыі, калі людзі ў форме прасілі беларусаў разблакаваць тэлефон і нейкі час трымалі яго ў сябе.
— Такія выпадкі адбываліся на мяжы. У чалавека просяць тэлефон нібыта на праверку, пакуль «глядзяць» — або паварочваюцца спіной, або адыходзяць у бок і падносяць да яго свой гаджэт, трымаюць побач, можа, хвіліну. Калі ўладальнікі тэлефонаў пыталі, што адбываецца, сілавікі казалі, што ім нібыта трэба нешта сфатаграфаваць. А што там насамрэч за маніпуляцыі, незразумела, — расказаў прэс-сакратар аб’яднання Аляксандр Кабанаў. — Гэтыя людзі праходзілі праверку, усё ў парадку, але да гэтага ў некаторых з іх былі данаты або «адміністрацыйкі» ў 2020-м. Ці маглі ім нешта ўсталяваць за той час, што тэлефон быў у чужых руках, я дакладна сказаць не магу. Але розныя тэхналогіі могуць выкарыстоўвацца спецслужбамі, варыянты могуць быць якія заўгодна.
У аб’яднанні раяць у мэтах бяспекі памяняць прыладу разам з сім-карткай або, калі такой магчымасці няма, скінуць усе наладкі тэлефона да завадскіх, стварыць новы акаўнт на Telegram (яго ў тым ліку можна прывязаць да старога нумару, пры гэтым сувязь з ранейшым ID абнуліцца). Таксама эксперты рэкамендуюць падзяліць акаўнты для працы, суседскіх і школьных чатаў і акаўнты для іншай актыўнасці, а яшчэ выкарыстоўваць «партызанскі тэлеграм».
Чытайце таксама
